Studenten verplichte video’s laten afkijken? Je meet het met deze innovatie

Afstandsonderwijs nu echt serieuze optie

Je wilt studenten niet voortdurend op de huid hoeven zitten, maar soms moeten er gewoon bepaalde lessen gevolgd worden. En dit moet goed gecheckt kunnen worden.

Dit is precies de reden waarom Devion voor Hogeschool Breederode – met behulp van de software van Zapier – een systeem uitdacht waarmee een onderwijsinstelling kan nagaan of een student het video-lesmateriaal volledig bekeken heeft.

Zo’n systeem is onmisbaar in een wereld waarin we eigenlijk niet meer zonder video kunnen en de grote kracht van onderwijs op afstand niet onbenut mag blijven.

De doorbraak van video-onderwijs

Iedereen heeft de laatste jaren kunnen zien hoe effectief onderwijs op afstand kan zijn… wanneer het goed wordt ingezet. Maar de kracht van livestreaming en e-learning – of onderwijs via video – was vóór die tijd natuurlijk ook al bekend.

Een onderzoek onder medische studenten uit 2008 suggereerde al dat studenten via opgenomen video-colleges sneller kennis opdoen, eerder extra informatie opzoeken, beter gefocust blijven en meer leren. En al voordat covid-19 de wereld dwong op afstand te gaan werken en zich massaal te ontwikkelen tot video- en streaming experts, werd online onderwijs op vele plekken ingezet.

Zo werden – en worden – op verschillende universiteiten van over de hele wereld colleges online beschikbaar gesteld voor enthousiaste studenten. Maar video kan op heel veel manieren een krachtige bijdrage leveren binnen het onderwijs. Bijvoorbeeld als feedbackmiddel voor opgenomen prestaties, of door studenten in opgenomen rollenspellen taalvaardigheid te laten oefenen. Dit soort videotoepassingen zijn meestal een groot succes onder leerlingen.

Leren via video een natuurlijke match

Het is ook niet zo gek dat video het zo goed doet. Mensen zijn enorm visueel ingesteld en online klikken, kijken en research doen is een soort tweede natuur geworden.

Daarbij zijn we dagelijks bezig met on demand videomateriaal: via streamingdiensten maar natuurlijk ook op social media, waar we overspoeld worden met how-to video’s, commercials en video’s van vloggers. Kijkers worden hierdoor ook gestimuleerd om zelf met hun telefooncamera aan de slag te gaan en zijn bijvoorbeeld al veel ‘videovaardiger’ dan een jaar of tien geleden.

Dat leerlingen het geen probleem vinden – en zelfs toejuichen – om op afstand met behulp van video lesstof tot zich te nemen, is dus niet zo vreemd. Het stelt de leerlingen ook vaak in staat om op hun eigen manier en in hun eigen tempo informatie tot zich te nemen.

Dit laatste aspect kan alleen wel problemen opleveren. Want flexibel online of afstandsonderwijs betekent niet dat alles ineens vrijwillig is geworden. Maar hoe zorg je er, zonder een toezichthoudende docent in de buurt, voor dat studenten braaf achter hun computer, tablet of smartphone gaan zitten – en blijven zitten – om de noodzakelijke lessen tot zich te nemen?

De uitdaging van flexibele én verplichte video-colleges

Met vrijheid in je leertraject is niets mis. Sterker nog, het kan voor studenten juist heel goed zijn om een eigen leerroute te volgen of om in hun eigen tempo de leerstof tot zich te laten nemen.

Maar er zijn colleges die normaal gesproken verplicht bijgewoond moeten worden voor studiepunten; of dit nu live gebeurt of op een zelf gekozen tijdstip. En zolang dit online niet afgedwongen kan worden, kan afstandsonderwijs nooit een reëel alternatief zijn voor fysiek onderwijs in de schoolbanken.

Iedereen kent tenslotte de verhalen van studenten die voor hun online les even hun computer aandoen om aan te sluiten bij de videomeet en daarna een potje gaan gamen. Of viral video’s van thuiswerkers die een bordkartonnen versie van zichzelf voor de camera zetten om vervolgens weer in bed te kruipen.

En dan nog: bij live lessen kun je in theorie regelmatig checken of de leerlingen hun camera aan hebben (en een teken van leven geven). Maar als studenten op een willekeurig moment lessen kunnen volgen, heb je wel echt een probleem.

Of tenminste… had je een probleem.

De missing link

Toen Breederode Hogeschool ons benaderde voor video’s met specifieke lezingen over fysiotherapie en vertelde dat ze eigenlijk heel graag de presentie van hun video-colleges nauwkeuriger zouden willen tracken, was dit precies het dilemma dat ons bezighield.

Sommige studiepunten van Breederode-studenten kunnen namelijk eigenlijk pas toegewezen worden als het volledige videolesmateriaal bekeken is. Net zoals aanwezigheid bij bepaalde fysieke colleges een voorwaarde kan zijn voor studiepunten (of deelname aan tentamens).

Moest het – met alle slimme software van tegenwoordig – niet mogelijk zijn om bij te houden of een kijker daadwerkelijk een hele video kijkt?

En wat bleek, na wat research, kritisch doorvragen en brainstormsessies: het is inderdaad mogelijk!

“Het is een bedrieglijk simpel systeem dat video-colleges een valide optie maakt”

Devion is erin geslaagd zijn eigen videomanagementsysteem geschikt te maken voor de uitwisseling van de juiste data op het juiste moment, waardoor we kunnen communiceren met verschillende softwarepakketten.

Hierbij wordt er niet alleen een unieke (maar anonieme) gebruikers-id meegestuurd wanneer de cursist klikt op de videolink, maar gaat er ook via Zapier – een platform voor webflow-integraties – een signaal naar de onderwijsinstelling zodra de video (voldoende) is afgekeken en worden er pas op dat moment studiepunten toegekend.

De onderwijsinstelling kan zelf bepalen wat de voorwaardes voor toekenning van studiepunten zijn. Je kunt bijvoorbeeld instellen dat dit pas gebeurt als er 80 of 90% van de video is bekeken. Ook kun je pauzes – bijvoorbeeld in de vorm van vragen – inbouwen op verschillende punten in de video, waarbij de kijker/student actief een handeling moet verrichten, zodat je zeker weet dat hij gedurende de hele videoduur ‘aanwezig’ is geweest.

Het is een bedrieglijk simpel, maar prachtig systeem. Een systeem dat niet alleen fraude (grotendeels) voorkomt en video-colleges voor steeds meer onderwijsinstellingen een valide optie maakt, maar ook voor meer efficiëntie zorgt. Docenten hoeven zelf namelijk niemand meer te controleren en ook niet handmatig cijfers in te voeren (als ze dit niet willen); dit is allemaal geautomatiseerd.

De toekomst van video-onderwijs op afstand?

Er zal hier en daar vast nog wat getweakt moeten worden en het systeem kan wellicht nog meer waterdicht worden gemaakt, maar wat er nu in korte tijd al is bereikt, stemt al heel erg hoopvol voor de toekomst.

Met alle enthousiasme en praktische toepassingen die er wereldwijd zijn voor video-lessen, kan deze tool alleen maar een groot succes worden. En daar worden wij ook weer erg blij van. Niet omdat we willen dat persoonlijk contact of onderwijs verdwijnt, maar omdat we enorm geloven in de kracht van video. Of je het nu gebruikt voor vermaak, emotie, informatie… of educatie.