Wat is portretrecht?

Een portret is een beeld, dit kan bijvoorbeeld een foto, schilderij of video zijn, waarop een persoon herkenbaar getoond wordt. Dit geldt niet alleen voor portretten waarbij geposeerd is. Ook een portret waarbij iemand door haardracht, kleding of houding herkenbaar is, vallen hier onder.

Regels portretrecht

De regels die gelden voor portretrecht zijn ondergebracht in de auteurswet. Portretrecht en auteursrecht stroken niet altijd met elkaar. Indien een auteur een video heeft gemaakt met daarin een portret, heeft de maker het auteursrecht, maar de geportretteerde het portretrecht. Het kan voorkomen dat de auteur de video niet mag publiceren zonder toestemming van de geportretteerde.

Vaak wordt er gekeken of het portret wel of niet in opdracht is gemaakt. Indien het portret in opdracht is gemaakt, moet van tevoren afgesproken worden op welke manier het portret wordt gebruikt en gepubliceerd.

Is het portret niet in opdracht genomen, bijvoorbeeld tijdens opnames op straat, dan mag de video zonder toestemming gepubliceerd worden, tenzij dit nadelige gevolgen kan hebben voor de geportretteerde. Portretrecht geldt tot 10 jaar na overlijden. Na overlijden wordt het portretrecht overgedragen aan de nabestaanden.

Portretrecht en video

Om boetes te voorkomen is het van belang de regels van het portretrecht te kennen voordat je gaat werken met figuranten. Zo moet een acteur in een reclamefilm of productvideo toestemming geven voor de publicatie van de video. Toestemming kan vastgelegd worden in een zogenaamde quitclaim, ook wel figurantenovereenkomst genoemd. Hierin verklaart de acteur af te zien van zijn of haar portretrecht. In het openbaar filmen is toegestaan, mits de privacy of veiligheid van de herkenbare personen niet geschonden wordt.