‘We hebben een bedrijfsfilm nodig… Wat dat kost? Bah, wat een ordinaire vraag nou weer. En geen idee ook eigenlijk. Het bedrijfsfilm kost wat het moet kosten. Zorg nou maar dat-ie gemaakt wordt.’ Misschien dat het er niet letterlijk zo aan toegaat in een bedrijf, maar het kan er in de buurt komen. Vrijwel iedere ondernemer die zichzelf goed wil presenteren, komt op den duur uit bij een bedrijfsfilm. Maar hier is geen vaste prijs aan te hangen, hoogstens een indicatie. Het belangrijkste is dat elke euro goed besteed wordt, dat je optimaal rendement haalt uit je bedrijfsfilm en dat je weet waar je je geld precies aan kwijt bent. Als je wilt weten waar je geld in gaat zitten bij het maken van een bedrijfsfilm, lees dan verder.
Nee, we komen echt niet bij je binnenstormen als een Pieter Storms – ‘Breekijzer’, wie kent het nog? – of een willekeurige BNN- of Geen Stijl-verslaggever, om spontaan een camera in je gezicht de proppen en op goed geluk wat materiaal te gaan schieten. Hoewel zo’n guerrilla-tactiek waarschijnlijk een originele bedrijfsfilm oplevert, is de kans klein dat al je bedrijfswaarden hiermee optimaal gecommuniceerd worden.
We gaan dus eerst even goed met elkaar om de tafel zitten om, onder het genot van een paar shots espresso, duidelijk boven diezelfde tafel te krijgen waar je als bedrijf voor staat en welk gevoel je zou willen uitstralen. We maken een rondgang door het bedrijf om de sfeer te proeven en de werknemers te ontmoeten, gooien er een intense brainstormsessie tegenaan en timmeren een script in elkaar waar iedereen zich in kan vinden. Met een gedegen voorbereiding is de kans op een goed resultaat natuurlijk vele malen groter dan zonder.
Als alle neuzen dezelfde kant opstaan en er een werkbaar script is, kunnen we beginnen met de daadwerkelijke opnames. Er zijn hierbij verschillende – kosten bepalende – opties en onderdelen:
Locatie en camera’s
Gaat er alleen op (en om) kantoor gefilmd worden of ook nog elders in het land; of misschien wel in het buitenland? En zal er dan alleen een simpele handheldcamera of steadicam gebruikt worden om de werknemers op hun werkplek te filmen, of zijn er drones, cameratracks of kranen nodig voor complexere scènes of bijvoorbeeld buitenopnames van het gebouw? Misschien wil je wel super slow motion toepassen; hier zijn ook weer speciale camera’s voor nodig.
Acteurs
Moeten er professionele acteurs ingehuurd worden voor de bedrijfsfilm of ga je heel ‘au naturel’ voor een film met alleen werknemers in beeld? Dat laatste kan kosten besparen, maar zorg er dan wel voor dat je alle werknemers inlicht en ‘on board’ hebt voor de film. Niet iedereen is even talentvol, camerageniek of voelt er evenveel voor om met zijn snufferd op film te verschijnen.
Als je acteurs gebruikt is voor de kosten overigens nog wel van belang waar de film gepubliceerd gaat worden. Voor een film die op tv vertoond gaat worden, vragen de meeste acteurs bijvoorbeeld een hoger bedrag.
Regie
Hoe zal de regie plaatsvinden? Met veel instructies, tussentijds doorspreken, veel takes? Of met een nauwkeurige voorbereiding zodat je in één keer door kunt gaan? Of juist zonder al teveel sturing en veel uit de losse pols, waarbij je in de montagekamer en met eventuele pick-up opnames nog wat kunt oplossen? En komt er een aparte regisseur bij of zal de regie door de cameraman opgepakt worden?
Geluid, Licht
Zaken als geluid en licht worden vaak op de koop toe genomen, maar zijn zeer belangrijk en hebben speciale aandacht nodig. Met wat voor apparatuur kun je af voor de geluidsopnamen? Is er weinig omgevingsgeluid en staan de acteurs dicht bij de microfoon, dan is het allemaal weinig spannend. Maar misschien moet er van alles uitgefilterd worden, heb je veel ‘booms’ (van die microfoonhengels) nodig (en mensen die ze vasthouden) en moet de opnamegevoeligheid heel hoog zijn.
Hetzelfde verhaal met licht. Wordt er gebruik gemaakt van natuurlijk of reeds aanwezig kunstlicht of moeten er allerhande lampen en doeken bijgehaald worden, om de juiste lichtsterkte en sfeer te creëren? Dit is allemaal van invloed op het uiteindelijke prijskaartje.
Gefilmd, dus nu alleen nog even op een schijf zetten en dan aan de pils met bitterballen? (Of champagne met oliebollen, waarom niet?) Not quite! Nu moet alles nog in elkaar gepuzzeld worden in de montage. En dat kost meer tijd dan je denkt! De echte ‘look en feel’ van de film krijgt pas vorm in de montage. Met hetzelfde materiaal kun je wel honderd verschillende films maken, die allemaal anders overkomen.
De film krijgt vorm
Niet alleen wil je op het juiste moment de beelden snijden, voor precies het gewenste effect (humor, drama, spanning), er moet hier ook een voice-over bijkomen – bij voorkeur door een professioneel stemacteur, en wellicht ook nog in een andere taal -, geluidseffecten (bestaand of op maat gemaakt), kleurcorrectie (voor realisme of een emotionele respons), en eventuele animatie-elementen. Ook moet je er – bij publicatie op een site – aan denken om bijvoorbeeld een reactieformulier of andere contactmogelijkheden toe te voegen in of na afloop van de film.
Verspreiden en bekijken
Zelfs als alles bij elkaar geraapt en optimaal gecombineerd en gesneden is, ben je er nóg niet. Dan moet de bedrijfsfilm nog verspreid of gepubliceerd worden – op tv, dvd of blu-ray, of ‘gewoon’ online – en vervolgens door je doelgroep gevonden kunnen worden. En dan natuurlijk goed bijhouden wie er allemaal naar kijkt en actie onderneemt. Dat laatste kost gelukkig (bijna) niets. Maar levert wel veel (plezier) op!
